Tensegrity en het Menselijk Lichaam 

Tensegrity is een samenvoeging van de woorden tension (spanning) en integrity (structurele samenhang). Buckminster Fuller introduceerde deze term, voortbouwend op de originele sculpturen van Kenneth Snelson. Hij gebruikte de term om aan te geven dat de structuur zijn integriteit ontleent aan het evenwicht tussen trekkrachten (tension members) en niet aan de drukcomponenten (compression struts).

Kun je het zien?

De gemakkelijkste manier om tensegrity te begrijpen, is door een model in je hand te hebben. Dan worden de eigenschappen vanzelf duidelijk. Knip de touwen door, en de hele structuur stort volledig in.

Beschikbare modellen:

De originele Tensegri-Teach-modellen worden geïmporteerd uit de Verenigde Staten.

Structuren van Druk vs. Structuren van Spanning
 De meeste huizen en door mensen gemaakte structuren zijn eigenlijk ‘compressionegrities’ hun stabiliteit en integriteit zijn gebaseerd op een ononderbroken lijn van druk, van de hoogste baksteen in het Empire State Building tot het laagste blok graniet. De druk loopt in een ononderbroken lijn van element tot element, helemaal tot aan de grond.

Tensegrity en het Menselijk Lichaam
Tom en Dr. Steven Levin, de ontwikkelaar van het concept biotensegrity, hebben veel onderzoek gedaan naar hoe tensegrity zich verhoudt tot het menselijk lichaam. Traditioneel denken we over het skelet als een stapel botten, zoals een toren van blokjes een structuur die volledig gebaseerd is op druk. Spieren hangen als het ware aan de botten om beweging te creëren. Maar elk skeletmodel dat je ooit hebt gezien, is aan elkaar vastgemaakt met draden. In werkelijkheid ‘drijven’ de botten in een zee van zacht weefsel.

Fasciale Continuïteit
Fasciale netwerken suggereren dat de myofascia functioneert als een verstelbare tensegritystructuur rondom het skelet een continu netwerk van trekkrachten, vergelijkbaar met elastieken, terwijl de botten fungeren als drukcomponenten die tegen de spanning inwerken, net zoals de staven in een tensegritymodel.

Unieke Eigenschappen van Tensegrity
Het spelen met deze modellen onthult een aantal unieke eigenschappen: Wanneer je spanning aanbrengt in een tensegritystructuur, wordt de vervorming over de hele structuur verdeeld. Bij een traditioneel gebouw gebeurt dit niet. Leg een enorme lading sneeuw op één hoek van een gebouw en die hoek kan instorten, terwijl de rest intact blijft. Bij een tensegritymodel wordt de spanning echter verspreid over de hele structuur.

Wat betekent dit voor het lichaam?
In een compressiestructuur breekt het bij de plek waar de spanning het grootst is. In een tensegritystructuur breekt het bij het zwakste punt. Als ons lichaam zich als een tensegritystructuur gedraagt, kan een pijnlijke onderrug bijvoorbeeld zijn oorsprong hebben in de voet of de schouder. We moeten dus in staat zijn om het patroon te zien om te begrijpen waar we moeten ingrijpen.

Zoals Erik Dalton zegt: “Don’t chase the pain!”

Ida Rolf zei het als volgt: “Where you think it is, it ain’t.”

Beide verwijzen naar de tensegrity-eigenschappen van het menselijk lichaam.

Uitbreiding en Beweging
Vaak zijn de lichamen van onze cliënten ergens verkort, verstrakt of beperkt in beweging. We willen juist zorgen voor een gevoel van ruimte, expansie en volledige expressie van het lichaam. Tensegritystructuren hebben de unieke eigenschap dat ze in alle assen tegelijkertijd kunnen uitbreiden: als je de structuur in één richting opent, breidt het in elke richting uit. Traditionele gebouwen of ballonnen doen dit niet – tensegritystructuren en het menselijk lichaam wél.

Efficiëntie
Tensegritystructuren kunnen hiërarchisch worden opgebouwd – elk onderdeel kan weer bestaan uit kleinere tensegritystructuren. Dit maakt het gebruik van materiaal zeer efficiënt, wat vanuit een evolutionair oogpunt belangrijk is. Ook onderzoek naar fascia laat zien hoe het op verschillende niveaus werkt als een verdelend netwerk. Het lichaam reageert minstens als een tensegritystructuur, en velen van ons geloven dat het daadwerkelijk functioneert als een tensegritystructuur. Misschien gedraagt het zich als een tensegritystructuur bij een sierlijke danser als Fred Astaire, meer dan bij een komiek als Jackie Gleason.